خدمات دندانپزشکی در جهت حفظ و بهبود سلامت دهان و دندان ها بسیار مهم و اساسی هستند. با وجود اینکه تلاش های بسیاری برای حفظ دندان ها و پیشگیری از از دست رفتن آن انجام می شود، اما در برخی موارد، نمی توان جلوی این مشکل را گرفت. این مشکل می تواند مشکلات جدی را برای فرد در زندگی روزمره ایجاد کند. از دست رفتن دندان می تواند به دلیل های مختلفی مانند تصادفات، بیماری های دندانی و برخی عوامل دیگر رخ دهد. در این مقاله، به بررسی دلایل از دست دادن دندان خواهیم پرداخت و راهکار هایی را برای جلوگیری از آن معرفی خواهیم کرد.
افتادن دندان طبیعی چه دلایلی دارد؟
بیماری هایی که منجر به از دست دادن دندان می شوند می توانند تأثیر قابل توجهی بر سلامت دهان و دندان فرد داشته باشند. این شرایط می توانند منجر به خراب شدن ساختار دندان و از دست دادن یک یا چند دندان شوند. آگاهی از این شرایط ضروری است، زیرا تشخیص زود هنگام و درمان به موقع می تواند به جلوگیری از دست دادن دندان و حفظ سلامت دهان کمک کند.
- بیماری پریودنتال: پریودنتال که همچنین به عنوان بیماری لثه شناخته می شود، یک مشکل شایع است که لثه ها و ساختارهای نگهدارنده دندان ها را تحت تاثیر قرار می دهد. این وضعیت پیشرونده در اثر تجمع پلاک و تارتار ایجاد می شود که منجر به التهاب و عفونت می شود. در صورت عدم درمان، بیماری پریودنتال می تواند بافت لثه و استخوان را از بین ببرد و در نهایت باعث از دست دادن دندان شود.
- پوسیدگی دندان: پوسیدگی دندان که معمولاً به عنوان حفره دندان شناخته می شود، یکی دیگر از بیماری های شایع است که می تواند منجر به از دست دادن دندان شود. هنگامی که پلاک، یک لایه چسبنده از باکتری، روی دندان ها جمع می شود، اسیدهایی تولید می کند که به تدریج مینای دندان را فرسایش می دهد. در صورت عدم درمان، پوسیدگی دندان می تواند به عمق دندان پیشرفت کند و بر پالپ تأثیر بگذارد و منجر به از دست دادن دندان شود.
- سرطان دهان: سرطان دهان یک بیماری جدی است که می تواند هر قسمت از دهان از جمله لب ها، زبان، گونه ها و گلو را درگیر کند. در حالی که علت مستقیم سرطان دهان مشخص نیست، عواملی مانند مصرف دخانیات و الکل، عفونت ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید می توانند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. اگر سرطان دهان به موقع تشخیص داده و درمان نشود، می تواند گسترش یابد و بافت های اطراف از جمله دندان ها را تحت تاثیر قرار دهد.
- پوکی استخوان: پوکی استخوان یک بیماری سیستمیک است که با کاهش تراکم استخوان و افزایش شکنندگی استخوان مشخص می شود. اگرچه در درجه اول بر سیستم اسکلتی تأثیر می گذارد، اما می تواند به طور غیر مستقیم بر سلامت دهان تأثیر بگذارد. استخوان فک که دندان ها را در جای خود نگه می دارد، در افراد مبتلا به پوکی استخوان می تواند ضعیف تر و مستعد ابتلا به عفونت ها و از دست دادن دندان ها شود.
- دیابت: دیابت یک اختلال متابولیک مزمن است که بر توانایی بدن در تنظیم سطح قند خون تأثیر می گذارد. افراد مبتلا به دیابت کنترل نشده بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری پریودنتال هستند که در صورت عدم درمان می تواند منجر به از دست دادن دندان شود. علاوه بر این، دیابت می تواند توانایی بدن برای بهبودی را مختل کند و بهبودی پس از جراحی های دهان یا عفونت را دشوارتر کند.
- HIV/AIDS: افرادی که مبتلا به HIV/AIDS هستند، اغلب عوارض مختلف سلامت دهان، از جمله برفک دهان، بیماری پریودنتال، و ضایعات دهانی را تجربه می کنند. این شرایط می تواند به از دست دادن دندان منجر شود، به خصوص اگر بهداشت دهان و دندان مناسب و مراقبت منظم از دندان حفظ نشود.
- اختلالات خوردن: اختلالات خوردن مانند بی اشتهایی عصبی و پرخوری عصبی می تواند اثرات مخربی بر سلامت دهان و دندان داشته باشد. استفراغ مکرر مرتبط با پرخوری عصبی، دندان ها را در معرض اسید معده قرار می دهد که منجر به فرسایش مینای دندان و افزایش خطر پوسیدگی و از دست دادن دندان می شود. سوءتغذیه شدید ناشی از اختلالات خوردن نیز می‌تواند ساختارهای نگهدارنده دندان‌ها را تضعیف کند و بیشتر به از دست دادن دندان کمک کند.
مواد غذایی مفید برای دندان
مصرف یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی برای حفظ دندان های قوی و سالم ضروری است. برخی از غذاها می توانند به تقویت دندان ها و جلوگیری از از دست دادن آن‌ها کمک کنند. بیایید برخی از این غذاها و فواید آن‌ها را بررسی کنیم.
محصولات لبنی مانند شیر، پنیر و ماست منابع عالی کلسیم و فسفر هستند. این مواد معدنی برای رشد و نگهداری دندان های قوی حیاتی هستند. کلسیم به ساخت و تقویت مینای دندان کمک می کند، در حالی که فسفر نقش مهمی در ترمیم و بازسازی مجدد دندان ها دارد.
سبزیجات برگدار، از جمله اسفناج، کلم پیچ و کلم بروکلی، سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی ضروری هستند. آن‌ها سرشار از کلسیم هستند که باعث تقویت دندان ها و لثه ها می شود. علاوه بر این، این سبزیجات حاوی مقادیر زیادی اسید فولیک هستند که به سلامت لثه کمک می کنند و از بیماری لثه نیز جلوگیری می کنند.
پروتئین های بدون چربی مانند مرغ، بوقلمون، ماهی و تخم مرغ برای سلامت دندان مفید هستند. آن‌ها منابع بسیار خوبی از فسفر هستند، ماده معدنی که به فرآیند معدنی سازی مجدد دندان ها کمک می کند. مصرف پروتئین های بدون چربی نیز اسیدهای آمینه لازم را برای ترمیم و حفظ ساختار دندان فراهم می کند.
میوه ها و سبزیجات ترد مانند سیب، هویج و کرفس می توانند به تمیزی طبیعی دندان ها کمک کنند. بافت سفت آن‌ها تولید بزاق را تحریک می کند که اسیدها را در دهان خنثی می کند و باکتری های مضر را از بین می برد. علاوه بر این، این غذاها به عنوان مسواک طبیعی عمل می‌کنند و به آرامی دندان‌ها را می‌شویند و تجمع پلاک را از بین می‌برند.
مغزها و دانه ها مانند بادام، بادام هندی و کنجد منابع عالی کلسیم و فسفر هستند. آن‌ها مواد معدنی ضروری را برای تقویت مینای دندان و ارتقای سلامت دهان و دندان فراهم می کنند. جویدن این میان وعده های ترد نیز تولید بزاق را تحریک می کند و به حفظ تعادل pH در دهان کمک می کند.
چای سبز حاوی ترکیباتی به نام کاتچین است که دارای خواص ضد باکتریایی است. این ترکیبات به مبارزه با باکتری های دهان و کاهش خطر پوسیدگی دندان و بیماری لثه کمک می کند. نوشیدن منظم چای سبز می تواند به سلامت کلی دندان کمک کند.
آب زیاد برای حفظ سلامت دهان و دندان ضروری است. آب به شستشوی ذرات غذا کمک می کند، دهان را تمیز می کند و تولید بزاق را در سطح مطلوب نگه می دارد. همچنین به حفظ pH خنثی در دهان کمک می کند و از فرسایش اسیدی مینای دندان جلوگیری می کند.
رو‌ش‌های درمانی برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته
در زمینه دندانپزشکی، چندین روش درمانی برای جایگزینی دندان های از دست رفته وجود دارد. هدف این روش ها بازگرداندن عملکرد و زیبایی لبخند بیمار است. این قسمت از مقاله به بررسی گزینه های مختلف درمانی می پردازیم و مزایا و معایب احتمالی آن‌ها را بررسی می کنیم.
- ایمپلنت های دندانی
یکی از محبوب ترین و موثرترین روش ها برای جایگزینی دندان های از دست رفته، ایمپلنت دندان است. این روش شامل قرار دادن یک ریشه دندان مصنوعی ساخته شده از تیتانیوم در استخوان فک است. با گذشت زمان، ایمپلنت با استخوان ترکیب می شود و پایه ای محکم برای تاج یا بریج دندان ایجاد می کند. ایمپلنت های دندانی دوام، ظاهر طبیعی و کارایی فوق العاده ای را ارائه می دهند که آن‌ها را به انتخابی ایده آل برای افرادی که به دنبال راه حلی طولانی مدت هستند تبدیل می کند.
- بریج های دندانی ثابت
بریج های دندانی ثابت یکی دیگر از گزینه های درمانی برای جایگزینی دندان های از دست رفته است. این پروتز غیر متحرک شامل یک یا چند دندان مصنوعی است که به دندان‌های طبیعی مجاور یا ایمپلنت‌های دندانی متصل می‌شوند. بریج های دندانی به بازگرداندن ظاهر یک لبخند کامل، بهبود توانایی جویدن و حفظ تراز مناسب دندان های مجاور کمک می کنند. با این حال، موفقیت این درمان به سلامت و پایداری دندان های نگهدارنده بستگی دارد. البته تفاوت بریج دندان و ایمپلنت را نباید نادیده گرفت.
- پروتزهای جزئی متحرک
پروتزهای پارسیل متحرک برای بیمارانی مناسب است که چندین دندان از دست رفته دارند اما هنوز برخی از دندان های طبیعی را حفظ کرده اند. این پروتز های مصنوعی از دندان های جایگزین متصل به یک پایه پلاستیکی رنگ لثه تشکیل شده است که با بست های فلزی یا اکریلیک در جای خود نگه داشته می شود. در حالی که پروتزهای جزئی متحرک گزینه مقرون به صرفه تری را ارائه می دهند، ممکن است سطح ثبات و راحتی آن ها به اندازه ایمپلنت های دندانی یا بریج های ثابت نباشد.
- پروتزهای کامل
دندان مصنوعی کامل معمولاً زمانی استفاده می شود که بیمار تمام دندان های طبیعی خود را از دست داده باشد. این دستگاه های متحرک برای جایگزینی کل قوس دندان های از دست رفته طراحی شده اند. پروتزهای کامل می توانند معمولی یا فوری باشند. پروتزهای معمولی پس از ترمیم لثه پس از کشیدن دندان ساخته می شوند، در حالی که پروتزهای فوری بلافاصله پس از کشیدن دندان قرار می گیرند. اگرچه پروتزهای کامل مزایای عملکردی و زیبایی دارند، برخی از افراد ممکن است در گفتار و جویدن مشکل داشته باشند.
- بریج های باند رزین
بریج های باند رزین، که به عنوان پل های مریلند نیز شناخته می شوند، یک گزینه درمانی محافظه کارانه برای جایگزینی دندان های از دست رفته هستند. این روش شامل چسباندن یک چارچوب فلزی یا پرسلن به پشت دندان‌های مجاور با دندان‌های مصنوعی متصل در بین آن‌ها است. این روش در مقایسه با بریج های دندانی سنتی کمتر تهاجمی است، زیرا نیازی به تغییر شکل یا کوچک کردن دندان های مجاور ندارد. با این حال، بریج های باند رزین ممکن است به اندازه گزینه های دیگر بادوام نباشند و معمولاً برای جایگزینی دندان های جلویی استفاده می شوند.
روش های پیشگیری از دست دادن دندان
همیشه پیشگیری بهتر از درمان است و وقتی صحبت از سلامت دندان به میان می آید، این جمله نیز صدق می کند. پیروی از یک برنامه پیشگیرانه برای سلامت دهان و دندان در جلوگیری از از دست دادن دندان حیاتی است. معاینات منظم دندانپزشکی، اقدامات بهداشت دهان و دندان، رژیم غذایی سالم، پرهیز از دخانیات و محدود کردن مصرف الکل و همچنین پوشیدن محافظ در حین فعالیت های بدنی، همگی از روش های موثر برای حفظ دندان های قوی و سالم هستند. با اجرای این اقدامات پیشگیرانه، افراد می توانند خطر از دست دادن دندان را به حداقل برسانند و از سلامتی دندان های در طول عمر برخوردار شوند.
- معاینات منظم دندانپزشکی: برنامه ریزی منظم برای بازدید از دندانپزشک در شناسایی و رسیدگی به مشکلات احتمالی دندان قبل از تشدید آن‌ها بسیار مهم است. دندانپزشکان می توانند معاینات کامل، جرم گیری و ارائه توصیه های حرفه ای در مورد حفظ بهداشت دهان و دندان را به طور کامل برای شما انجام دهند. با شناسایی علائم اولیه بیماری لثه، پوسیدگی دندان یا سایر شرایط دندانی، دندانپزشک شما می تواند گزینه های درمانی مناسبی را برای جلوگیری از از دست رفتن دندان توصیه کند.
- مسواک زدن و نخ دندان کشیدن: حفظ یک برنامه بهداشت دهان و دندان در پیشگیری از از دست دادن دندان بسیار مهم است. مسواک زدن دندان های خود حداقل دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید به از بین بردن پلاک و باکتری هایی که می توانند منجر به بیماری لثه و پوسیدگی دندان شوند، کمک می کند. علاوه بر این، نخ دندان کشیدن روزانه به حذف ذرات غذا و پلاک از مناطقی که دسترسی به آن‌ها با مسواک دشوار است کمک می کند. این برنامه مراقبت از دهان و دندان نقش مهمی در جلوگیری از از دست دادن دندان ایفا می کند.
- اجتناب از مصرف دخانیات و محدود کردن مصرف الکل: مصرف دخانیات، چه به صورت سیگار کشیدن یا قلیان کشیدن، خطر از دست دادن دندان را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد. استعمال دخانیات سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند و مبارزه با عفونت‌هایی مانند بیماری لثه را برای بدن سخت‌تر می‌کند. به طور مشابه، مصرف بیش از حد الکل می تواند به بیماری لثه و از دست دادن دندان کمک کند. با پرهیز از مصرف دخانیات و محدود کردن مصرف الکل، افراد می توانند به طور قابل توجهی شانس از دست دادن دندان خود را کاهش دهند.
- در حین فعالیت های بدنی از وسایل محافظ استفاده کنید: شرکت در ورزش یا سایر فعالیت های بدنی بدون وسایل محافظ می تواند دندان های شما را در معرض خطر قرار دهد. حوادث یا صدمات وارده به دهان می تواند منجر به از دست دادن دندان شود. استفاده از محافظ دهان یا کلاه ایمنی هنگام انجام فعالیت‌های با ضربه بالا می‌تواند یک لایه محافظتی اضافی ایجاد کند و احتمال آسیب‌های دندانی و از دست دادن دندان را کاهش دهد.