در مطلب لزوم نگهداری دندانها بعد از عصب کشی گفته شد که هدف از ترمیم دندان های عصب کشی شده تقویت دندان نیست بلکه حمایت و بازسازی دندان می باشد. بهمین دلیل در یک سلسله مطلب به بررسی این موضوع از دیدگاه دکتر هومن هوشنگی جراح فک و صورت در زعفرانیه می پردازیم.
لزوم روکش کردن دندان
با توجه به مطالب گفته شده دندان عصب کشی شده به سه دلیل در صورت نیاز باید روکش گردد.
- نسج از دست داده جبران می‌شود.
- چون دندان مقداری آب از دست داده و احتمالاً ترد و شکننده شده است.
- مقاومت آن در برابر استرس کم است.
با ترمیم دندانهای بدون پالپ، بایستی مقاومت آنها را در برابر نیروهای افقی و عمودی افزایش داد. پوشاندن سطح کامل اکلوزال دندان با یک پروسه ریخته گری احتمال وقوع شکستگی های عمودی را کاهش می‌دهد. همچنین تقویت ریشه داخلی باقی مانده سبب مقاومت در برابر شکستگی های افقی می گردد.
نحوه تشخیص و طرح درمان
تشخیص به طرح درمان در دندانهای روت کانال شده به ۷ عامل زیر بستگی دارد
- شکایت اصلی بیمار یا به عبارت دیگر نیاز بیمار
- بررسی های رادیو گرافیکی
- معاینات کلینیکی
- بهداشت دهان و میزان پوسیدگی ها
- مورفولوژی و موقعیت دندان و نوع دندان
- زیبایی
- نیروهای آکلوزالی
قبل از اینکه به طور کامل به موارد تشخیص به طرح درمان بپردازیم لازم است ملاحظات دندانی که باید درمان‌کنیم را مورد بررسی قرار دهیم ملاحظات حائز اهمیت در دندانهای روت کانال شده عبارتند از:
ملاحظات بیولوژیکی
این مورد از ملاحظات شامل موارد زیر می باشد
- تغییر در سختی عاج دندان
- تغییر در قدرت که به علت تغییرات ساختمانی در مورفولوژی دندان می باشد
- تغییرات بیومکانیکال
- تغییر در ماهیت نظم کلاژن
که در سری مطالب در آینده تمامی موارد به طور کامل توضیح داده می شود.
ملاحظات اندودونتیک
این ملاحظات شامل پر کردگی خوب کانال و نشت کرونالی می شود. طبق مطالعات انجام شده اگر تا سه ماه بعد از درمان عصب کشی درمان بازسازی انجام نگردد، دندان آلوده می گردد. بنابراین باید هر چه سریعتر دندان عصب کشی شده باز سازی گردد.
ملاحظات پروتزی
باور قدیمی بر این بود که هر دندان عصب کشی شده به علت از دست دادن رطوبت و شکننده بودن باید حمایت و یا تقویت شود. که این مطلب امروز رد شده است. اینکه چه دندانی نیاز به پست دارد در در مطالب آینده به طور کامل توضیح داده می شود
ملاحظات پریودنتالی
این ملاحظات به دو عامل بستگی دارد استخوان های حمایت کننده و وسعت زیستی
در دندانی که تخریب وسیعی داشته و باید روکش شود، جهت تراش دندان حداقل یک میلیمتر بافت سالم بالای لثه ای نیاز داریم. این فاصله بین استخوان تا لبه بافت سالم دندان می باشد. به طور مثال در یک دندان پرمولر بالا بعد از برداشت تمام پوسیدگی های لبه ی نسج سالم یک میلی متر زیر لثه است. بنابراین دندان کاندید افزایش طول تاج کینیکی می‌باشد. اگر با جراحی بخواهیم این کار را انجام دهیم باید تقریباً ۲ میلیمتر استخوان برداشته شود. به عبارت دیگر یک میلیمتر نسج سالم دندان بالای لثه و یک میلی متر عمق سالکوس. به فضای بین لثه و دندانها که در افراد سالم تا 2 میلیمتر می باشد سالکوس لثه می گویند.
افزایش طول تاج دندان
افزایش طول تاج به دو روش قابل انجام می باشد از طریق ارتودنسی و از طریق جراحی
ارتودنسی
مزیت این روش این است که در این روش حفظ نسبت طول تاج به ریشه مناسبتر است یعنی بدون تغییر طول تاج طول ریشه کوتاه می شود. همانطور که می‌دانید طول تاج عبارت است از فاصله بین استخوان و نوک دندان در حالت اکلوژن. هنگامی که از روش ارتودنسی استفاده میکنیم ریشه را از ساکت (حفره) دندان بیرون می کشیم. که در این حالت استخوان حرکت نمی کند. بنابراین طول تاج که فاصله بین استخوان و نوک دندان است، ثابت می ماند.
بنابراین بدون تغییر طول تاج کلینیکی طول ریشه کوتاه شده است. در ضمن میزان بافت سالم بالای لثه ای را افزایش داده ایم. البته با ارتودنسی قسمت کرونال حرکت می کند که اگر به زیبایی نیاز داشتیم آن را جراحی کرده و پایین بیاوریم.
روش جراحی
روش جراحی به دو صورت قابل انجام است. الکتروسرجری و جراحی با چاقو